Ο νέος Νόμος 4706/2020 για την Εταιρική Διακυβέρνηση των εισηγμένων ΑΕ
Ο νέος Νόμος 4706/2020 «Εταιρική διακυβέρνηση ανωνύμων εταιρειών, σύγχρονη αγορά κεφαλαίου, ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία της Οδηγίας (ΕΕ) 2017/828 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, μέτρα προς εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΕ) 2017/1131 και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Ά 136/17.07.20) και, ειδικότερα, το Μέρος Ά αυτού (άρθρα 1 έως 24), επικαιροποιεί το νομοθετικό πλαίσιο για την εταιρική διακυβέρνηση των ΑΕ με εισηγμένες μετοχές ή άλλες κινητές αξίες σε ρυθμιζόμενη αγορά στην Ελλάδα, περιλαμβάνοντας ένα ευρύ φάσμα ρυθμίσεων και επιφέροντας σημαντικές τροποποιήσεις στις ήδη υπάρχουσες σχετικές διατάξεις.
Η επικαιροποίηση αποσκοπεί στην ενίσχυση του πλαισίου εταιρικής διακυβέρνησης, λαμβάνοντας υπόψη τόσο τις μεταβολές που επήλθαν στο νομοθετικό και ρυθμιστικό πλαίσιο που διέπει τη δράση των εν λόγω εταιρειών σε ενωσιακό επίπεδο, από την εισαγωγή του Ν. 3016/2002, ο οποίος ρύθμιζε μέχρι σήμερα ειδικά θέματα διοίκησης και λειτουργίας των εισηγμένων ΑΕ, όσο και τις σύγχρονες τάσεις στη θεματική της εταιρικής διακυβέρνησης. Στόχος τους, κατά την αιτιολογική έκθεση του νόμου, είναι η εμπέδωση ορθών και αποτελεσματικών πρακτικών διακυβέρνησης από τις ΑΕ και η συνακόλουθη ενίσχυση της εμπιστοσύνης των μετόχων ή δυνητικών μετόχων σε αυτές.
Υπό το πρίσμα αυτό, εισάγεται αναλυτικό πλέγμα διατάξεων που διέπει τη λειτουργία του ΔΣ των εισηγμένων ΑΕ, θεσμοθετούνται δύο νέες, πέραν της Επιτροπής Ελέγχου, επιτροπές, αναβαθμίζονται οι οργανωτικές δομές των εν λόγω εταιρειών, ενώ εισάγονται και νέες διατάξεις για την ενημέρωση των επενδυτών. Οι ρυθμίσεις για την εταιρική διακυβέρνηση, σύμφωνα με τις μεταβατικές και καταργούμενες διατάξεις του Ν. 4706/2020 (άρθρα 91 και 92), τίθενται σε ισχύ δώδεκα μήνες μετά τη δημοσίευσή του, οπότε και καταργούνται οι σχετικές διατάξεις των άρθρων 1 έως 11 του Ν. 3016/2002.
Παρακάτω, επιχειρείται αναφορά στις σημαντικότερες αλλαγές που επιφέρει ο νέος νόμος, σε σχέση με τα μέχρι σήμερα ισχύοντα, καθώς και στις νέες υποχρεώσεις των εισηγμένων ΑΕ που εισάγονται με τις διατάξεις του:
Διατηρείται η προβλεπόμενη ήδη από τον Ν. 3016/2002 διάκριση εκτελεστικών, μη εκτελεστικών και ανεξαρτήτων μη εκτελεστικών μελών του ΔΣ, με διαφοροποιήσεις στη σύνθεση και τη συγκρότηση του ΔΣ. Ειδικότερα:
- Τα ανεξάρτητα μη εκτελεστικά μέλη ΔΣ δεν πρέπει να υπολείπονται του 1/3 του συνολικού αριθμού των μελών ΔΣ (άρθρο 5 παρ. 2). Μέχρι σήμερα, το ποσοστό του 1/3 αφορούσε στο σύνολο των μη εκτελεστικών μελών. Εφόσον το 1/3 των ανεξάρτητων μελών αντιστοιχεί σε κλάσμα, στρογγυλοποιείται στον αμέσως εγγύτερο ακέραιο αριθμό. Συνάγεται από τη διατύπωση της διάταξης, ότι δεν είναι απαραίτητα ο επόμενος ακέραιος, όπως όριζε ο Ν. 3016/2002, ή ο προηγούμενος, όπως ορίζεται για την ποσοστιαία εκπροσώπηση ανά φύλο στο ΔΣ, που θα αναφερθεί παρακάτω.
- Διατηρείται η υποχρέωση ύπαρξης τουλάχιστον δύο ανεξάρτητων μελών, διάταξη που διαφοροποιήθηκε από το αρχικό Σχέδιο του Νόμου, το οποίο προέβλεπε τρία τουλάχιστον ανεξάρτητα μέλη (άρθρο 5 παρ. 2).
- Καταργείται η διάταξη που καθιστούσε μη υποχρεωτική την ύπαρξη ανεξαρτήτων μελών, εφόσον στο ΔΣ συμμετέχουν εκπρόσωποι της μειοψηφίας των μετόχων.
- Ο Πρόεδρος του ΔΣ πρέπει να είναι μη εκτελεστικό μέλος, ενώ, σε περίπτωση παρέκκλισης από την εν λόγω διάταξη, ορίζεται υποχρεωτικά Αντιπρόεδρος εκ των μη εκτελεστικών μελών ΔΣ (άρθρο 8).
Καθορίζονται οι ελάχιστες αρμοδιότητες των εκτελεστικών και μη εκτελεστικών μελών ΔΣ, συμπεριλαμβανομένων των ανεξάρτητων. Τα εκτελεστικά μέλη ΔΣ διαβουλεύονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα με τα μη εκτελεστικά, σχετικά με την καταλληλότητα της εφαρμοζόμενης στρατηγικής. Επίσης, σε καταστάσεις κρίσεων ή κινδύνων, καθώς και όταν επιβάλλεται να ληφθούν μέτρα τα οποία αναμένεται ευλόγως να επηρεάσουν σημαντικά την εταιρεία, τα εκτελεστικά μέλη ενημερώνουν αμελλητί εγγράφως το ΔΣ, από κοινού ή χωριστά, υποβάλλοντας σχετική έκθεση με τις εκτιμήσεις και τις προτάσεις τους. Τα μη εκτελεστικά μέλη ΔΣ είναι αρμόδια, μεταξύ άλλων, για την εποπτεία των εκτελεστικών μελών (άρθρα 6 και 7).
Ενισχύονται τα κριτήρια ανεξαρτησίας των ανεξάρτητων μελών ΔΣ, με την αναγραφή στο νόμο ενδεικτικά, πλέον, ορισμένων περιπτώσεων στις οποίες θεωρείται ότι υπάρχει σχέση εξάρτησης (άρθρο 9 παρ. 2). Ειδικότερα, σχέση εξάρτησης υφίσταται ρητά:
- Σε περίπτωση λήψης σημαντικών αμοιβών ή παροχών από το μέλος ΔΣ - πλην της αμοιβής για τη συμμετοχή στο ΔΣ ή σε επιτροπές του - που συνδέονται, κυρίως, με την απόδοση της εταιρείας (μεταβλητές αποδοχές) ή με τη συμμετοχή σε σύστημα δικαιωμάτων προαίρεσης για την αγορά μετοχών. Η εν λόγω διάταξη λαμβάνει υπόψη τη διεθνή πρακτική, κατά την οποία τα μη εκτελεστικά μέλη ΔΣ αποφεύγεται να αμείβονται με μεταβλητές αποδοχές, χωρίς, ωστόσο, να εισάγει απόλυτη προς τούτο απαγόρευση, εφόσον πληρούνται οι κατάλληλες για τη διαφύλαξη του ρόλου τους προϋποθέσεις. Τα κριτήρια βάσει των οποίων ορίζεται η έννοια της σημαντικής αμοιβής ή παροχής καθορίζονται στην Πολιτική Αποδοχών της εταιρείας (περ. α).
- Εφόσον το μέλος ή, πλέον, και πρόσωπο που έχει «στενούς δεσμούς» με αυτό (όπως τούτοι ορίζονται ειδικότερα στο άρθρο 2 παρ. 15), διατηρεί ή διατηρούσε κατά τα τελευταία τρία οικονομικά έτη, επιχειρηματική σχέση: α) με την εταιρεία, β) με συνδεδεμένο με την εταιρεία πρόσωπο ή γ) και με μέτοχο που κατέχει άμεσα ή έμμεσα ποσοστό συμμετοχής ίσο ή μεγαλύτερο του 10% του κεφαλαίου της εταιρείας ή συνδεδεμένης εταιρείας, κατά τα τελευταία τρία οικονομικά έτη, εφόσον η σχέση αυτή επηρεάζει ή μπορεί να επηρεάσει την επιχειρηματική δραστηριότητα της εταιρείας ή και του μέλους ΔΣ ή του προσώπου που έχει στενούς δεσμούς με αυτό. Τέτοια σχέση υφίσταται ιδίως, όταν το πρόσωπο είναι σημαντικός προμηθευτής ή σημαντικός πελάτης της εταιρείας (περ. β).
- Όταν το μέλος ή και πρόσωπο που έχει «στενούς δεσμούς» με αυτό, έχει διατελέσει μέλος ΔΣ της εταιρείας ή συνδεδεμένης με αυτήν εταιρείας για περισσότερο από εννέα οικονομικά έτη αθροιστικά κατά τον χρόνο της εκλογής του. Από τη διατύπωση της διάταξης, φαίνεται να προκύπτει ότι σχέση εξάρτησης συντρέχει μόνο εφόσον το αναφερόμενο χρονικό διάστημα είχε συμπληρωθεί κατά τον χρόνο της εκλογής, και όχι εάν συμπληρώθηκε κατά τη διάρκεια της θητείας. Επίσης, ζήτημα τίθεται για το κατά πόσο, προκειμένου να προκύψει θέμα εξάρτησης, τα εννέα οικονομικά έτη θα πρέπει να έχουν συμπληρωθεί ολόκληρα ή εάν αρκεί η θητεία να εκτεινόταν, έστω και για λίγο, σε κάποιο οικονομικό έτος. Πρόκειται για διευκρινήσεις που αναμένουμε με τις ερμηνευτικές εγκυκλίους και τις κατευθυντήριες οδηγίες που θα εκδοθούν από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (περ. γα).
- Όταν το μέλος ή και πρόσωπο που έχει «στενούς δεσμούς» με αυτό, έχει διατελέσει Διευθυντικό στέλεχος ή διατηρούσε σχέση εργασίας ή έργου ή υπηρεσιών ή έμμισθης εντολής με την εταιρεία ή με συνδεδεμένη με αυτήν εταιρεία, κατά το χρονικό διάστημα των τελευταίων τριών οικονομικών ετών. Στην εν λόγω περίπτωση, φαίνεται να εμπίπτουν όλες οι εξαρτημένες και υπαλληλικές σχέσεις (περ. γβ).
- Όταν το μέλος ή και πρόσωπο που έχει «στενούς δεσμούς» με αυτό, έχει συγγένεια μέχρι 2ου βαθμού εξ αίματος ή εξ αγχιστείας ή είναι σύζυγος ή σύντροφος που εξομοιώνεται με σύζυγο (σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία) μέλους ΔΣ ή ανώτατου διευθυντικού στελέχους (όπως τούτο ορίζεται στο άρθρο 2 παρ. 13), ή μετόχου με ποσοστό συμμετοχής ίσο ή ανώτερο από 10% του κεφαλαίου της εταιρείας ή συνδεδεμένης με αυτήν εταιρείας. Οι σχέσεις συγγένειας που αναφέρονται ανωτέρω, ενδιαφέρουν τόσο για το μέλος ΔΣ όσο και για το πρόσωπο που έχει «στενούς δεσμούς» με αυτό, διευρύνοντας, έτσι, τα πρόσωπα ως προς τα οποία υφίσταται σχέση εξάρτησης (περ. γγ).
- Όταν το μέλος ή και πρόσωπο που έχει «στενούς δεσμούς» με αυτό, έχει διοριστεί από μέτοχο της εταιρείας δυνάμει του άρθρου 79 του Ν. 4548/2018, προυπόθεση που αναφερόταν και στον Ν. 3016/2002, για το μέλος ΔΣ (περ. γδ).
- Όταν το μέλος ή και πρόσωπο που έχει «στενούς δεσμούς» με αυτό, εκπροσωπεί μετόχους που κατέχουν άμεσα ή έμμεσα ποσοστό ίσο ή ανώτερο από 5% των δικαιωμάτων ψήφου στη ΓΣ των μετόχων της εταιρείας κατά τη διάρκεια της θητείας του, χωρίς γραπτές οδηγίες (περ. γε).
- Όταν το μέλος ή και πρόσωπο που έχει «στενούς δεσμούς» με αυτό, έχει διενεργήσει υποχρεωτικό έλεγχο στην εταιρεία ή σε συνδεδεμένη με αυτήν εταιρεία, είτε μέσω επιχείρησης είτε ο ίδιος είτε συγγενής του μέχρι 2ου βαθμού εξ αίματος ή εξ αγχιστείας είτε σύζυγος αυτού, κατά τα τελευταία τρία οικονομικά έτη. Σημειώνεται ότι, οι σχέσεις συγγένειας που αναφέρονται ανωτέρω, ενδιαφέρουν τόσο για το μέλος ΔΣ όσο και για το πρόσωπο που έχει «στενούς δεσμούς» με αυτό, διευρύνοντας, έτσι, τα πρόσωπα ως προς τα οποία υφίσταται σχέση εξάρτησης (περ. γστ).
- Όταν το μέλος ή και πρόσωπο που έχει «στενούς δεσμούς» με αυτό, είναι εκτελεστικό μέλος σε άλλη εταιρεία, στο ΔΣ της οποίας συμμετέχει εκτελεστικό μέλος της εταιρείας ως μη εκτελεστικό μέλος (περ. γζ).
Το ΔΣ λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με τις προυποθέσεις ανεξαρτησίας και επανεξετάζει σε ετήσια βάση, και πάντως πριν από τη δημοσίευση της ετήσιας οικονομικής έκθεσης, εάν εξακολουθούν τούτες να πληρούνται. Εφόσον διαπιστωθεί ότι έπαψαν να συντρέχουν στο πρόσωπο κάποιου μέλους, προβαίνει στις δέουσες ενέργειες αντικατάστασής του, εφόσον ο αριθμός των ανεξάρτητων μελών υπολείπεται του ελάχιστου εκ του νόμου απαιτούμενου - κάτι που, πλέον, ισχύει για κάθε περίπτωση απώλειας της ιδιότητας ανεξάρτητου μη εκτελεστικού μέλους - και σύμφωνα με τον Ν. 4548/2018 και το καταστατικό της εταιρείας. Επιπλέον, γίνεται και ειδικότερη μνεία για την αντικατάσταση, σε περίπτωση κατά την οποία το ΔΣ περιλαμβάνει περισσότερα του ελάχιστου υποχρεωτικού αριθμού ανεξάρτητα μη εκτελεστικά μέλη (άρθρο 9 παρ. 3 και 4).
Σε περίπτωση αναιτιολόγητης απουσίας ανεξάρτητου μέλους ΔΣ σε δύο τουλάχιστον συνεχόμενες συνεδριάσεις, το μέλος λογίζεται ως παραιτηθέν. Η παραίτηση διαπιστώνεται με απόφαση ΔΣ, που προβαίνει σε αντικατάσταση του μέλους, σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν ανωτέρω (άρθρο 5 παρ. 3).
Τα ανεξάρτητα μη εκτελεστικά μέλη ΔΣ υποβάλλουν, από κοινού ή χωριστά, αναφορές και εκθέσεις προς την τακτική ή έκτακτη ΓΣ, ανεξάρτητα από τις εκθέσεις που υποβάλλει το ΔΣ, οι οποίες φαίνεται ότι υπόκεινται επίσης στις διατυπώσεις δημοσιότητας του Ν. 4548/2018 (άρθρο 9 παρ. 5). Προκύπτει από τη διάταξη, ότι πρόκειται για υποχρέωση και όχι για διακριτική ευχέρεια των ανεξάρτητων μελών, καθώς η διατύπωση διαφέρει από αυτή του Ν. 3016/2002, ο οποίος αναφερόταν σε δυνατότητα υποβολής ξεχωριστών αναφορών από τα ανεξάρτητα μέλη, εφόσον το έκριναν αναγκαίο.
Ορίζεται, σε απόκλιση από τις διατάξεις του Ν. 4548/2018 και με σκοπό την ισχυροποίηση των εχέγγυων ανεξαρτησίας στη λήψη ιδιαιτέρως σημαντικών αποφάσεων του ΔΣ, ότι στις συνεδριάσεις του ΔΣ με θέμα την κατάρτιση των οικονομικών καταστάσεων ή η ημερήσια διάταξη των οποίων περιλαμβάνει θέματα για την έγκριση των οποίων προβλέπεται η λήψη απόφασης από τη ΓΣ με αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία, το ΔΣ βρίσκεται σε απαρτία όταν παρίστανται δύο τουλάχιστον ανεξάρτητα μη εκτελεστικά μέλη (άρθρο 5 παρ. 3).
Η εταιρεία διαθέτει πολιτική καταλληλότητας των μελών ΔΣ (άρθρο 3). Η πολιτική περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τις αρχές για την επιλογή των μελών ΔΣ, τα κριτήρια αξιολόγησης της καταλληλότητάς τους, καθώς και τα κριτήρια πολυμορφίας για την επιλογή τους, στα οποία περιλαμβάνεται υποχρέωση εκπροσώπησης ανά φύλο, σε ποσοστό που δεν υπολείπεται του 25% του συνόλου των μελών ΔΣ. Σε περίπτωση κλάσματος, το ποσοστό στρογγυλοποιείται στον προηγούμενο ακέραιο. Ταυτόχρονα, προβλέπεται ως κώλυμα εκλογής ή διατήρησης της ιδιότητας του μέλους ΔΣ, αλλά και ανάθεσης εξουσιών διαχείρισης και εκπροσώπησης σε τρίτα πρόσωπα, η έκδοση τελεσίδικης δικαστικής απόφασης που αναγνωρίζει την υπαιτιότητα του προσώπου για ζημιογόνες συναλλαγές εταιρείας με συνδεδεμένα μέρη. Οι υποψήφιοι υποβάλλουν δηλώσεις στην εταιρεία, βεβαιώνοντας ότι δεν έχουν εκδοθεί σε βάρος τους σχετικές αποφάσεις, και γνωστοποιούν αμελλητί στην εταιρεία την έκδοση σχετικής τελεσίδικης δικαστικής απόφασης. Σημειώνουμε ότι, μολονότι δεν αναφέρεται ρητά στα κριτήρια επιλογής των μελών ΔΣ, εφόσον, βάσει του Ν. 4449/2017, η Επιτροπή Ελέγχου της εταιρείας, στην οποία θα αναφερθούμε και παρακάτω, στελεχώνεται (και) από μη εκτελεστικά μέλη ΔΣ, θα πρέπει τούτα να διαθέτουν επαρκή γνώση στον τομέα στον οποίο δραστηριοποιείται η εταιρεία.
Εφόσον διαπιστωθεί η παύση συνδρομής κάποιου κριτηρίου από τα αναφερόμενα στην πολιτική καταλληλότητας, για λόγους που το πρόσωπο δεν μπορούσε να αποτρέψει ούτε με μέσα άκρας επιμέλειας επιβάλλεται η αντικατάστασή του εντός τριών μηνών, βάσει της διαδικασίας του Ν. 4548/2018 και του καταστατικού της εταιρείας (άρθρο 3 παρ. 6).
Η εταιρεία, εκτός από την Επιτροπή Ελέγχου του Ν. 4449/2017 - η οποία μπορεί να είναι και ανεξάρτητη επιτροπή, όχι απαραίτητα επιτροπή του ΔΣ - έχει υποχρέωση συγκρότησης δύο νέων επιτροπών, της Επιτροπής Αποδοχών και της Επιτροπής Υποψηφιοτήτων, οι αρμοδιότητες των οποίων μπορούν να ανατεθούν και σε μία επιτροπή (άρθρο 10). Συγκροτούνται από τρία τουλάχιστον μη εκτελεστικά μέλη ΔΣ, η πλειοψηφία των οποίων πρέπει να είναι ανεξάρτητα - όπως και ο Πρόεδρός τους - καθώς και να είναι τουλάχιστον δύο. Στόχος τους είναι να διασφαλίσουν την σε βάθος επεξεργασία, από μη εκτελεστικά μέλη ΔΣ, θεμάτων που αποτελούν εστίες σύγκρουσης συμφερόντων. Δεν είναι όργανα της εταιρείας, αλλά επικουρούν το ΔΣ με την υποβολή εισηγήσεων επί των θεμάτων που άπτονται των αρμοδιοτήτων τους, όπως περιγράφονται στο νόμο και τον κανονισμό λειτουργίας που διαθέτουν, επί των οποίων αποφασίζει το ΔΣ.
Συγκεκριμένα, η Επιτροπή Αποδοχών υποβάλλει προτάσεις στο ΔΣ σχετικά με την Πολιτική Αποδοχών που υποβάλλεται προς έγκριση στη ΓΣ κατά τις διατάξεις του Ν. 4548/2018, σχετικά με τις αποδοχές των προσώπων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της, αλλά και με τις αποδοχές των διευθυντικών στελεχών, και ιδίως του επικεφαλής της μονάδας εσωτερικού ελέγχου, ακόμα και όταν το καταστατικό της εταιρείας δεν τις έχει συμπεριλάβει στην Πολιτική Αποδοχών, βάσει του αρθ. 110 Ν. 4548/2018. Επίσης, εξετάζει την έκθεση αποδοχών του αρθ. 112 του Ν. 4548/2018 και παρέχει τη γνώμη της στο ΔΣ ως προς αυτήν, πριν από την υποβολή της στη ΓΣ (άρθρο 11).
Ως προς την Επιτροπή Υποψηφιοτήτων, βασική της αρμοδιότητα είναι να εντοπίζει και προτείνει προς το ΔΣ πρόσωπα κατάλληλα για την απόκτηση της ιδιότητας του μέλους ΔΣ, βάσει της διαδικασίας που προβλέπεται στον κανονισμό λειτουργίας της, λαμβάνοντας υπόψη την Πολιτική Καταλληλότητας της εταιρείας (άρθρο 12).
Το ΔΣ είναι αρμόδιο για τον καθορισμό, την επίβλεψη και την παρακολούθηση υλοποίησης του Συστήματος Εταιρικής Διακυβέρνησης, το οποίο έχει υιοθετήσει και εφαρμόζει η εταιρεία και το οποίο αξιολογεί περιοδικά, ανά τρία τουλάχιστον οικονομικά έτη (άρθρο 4). Το Σύστημα Εταιρικής Διακυβέρνησης περιλαμβάνει, τουλάχιστον (άρθρο 13):
- Το Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου, συμπεριλαμβανομένων των συστημάτων διαχείρισης κινδύνων και κανονιστικής συμμόρφωσης - κύρια αποστολή της οποίας είναι η θέσπιση και εφαρμογή κατάλληλων και επικαιροποιημένων πολιτικών και διαδικασιών, ώστε να επιτυγχάνεται έγκαιρα η συμμόρφωση της εταιρείας προς το εκάστοτε ισχύον ρυθμιστικό πλαίσιο.Το Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου αποβλέπει στους συγκεκριμένους στόχους που αναφέρονται στο νόμο, την επαρκή και αποτελεσματική λειτουργία του οποίου επίσης διασφαλίζει το ΔΣ (άρθρο 4).
- Τις διαδικασίες πρόληψης σύγκρουσης συμφερόντων.
- Τους μηχανισμούς επικοινωνίας με τους μετόχους.
- Την πολιτική αποδοχών.
Η εταιρεία οφείλει να διενεργεί περιοδική αξιολόγηση του Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου, καθώς και της εφαρμογής των διατάξεων περί εταιρικής διακυβέρνησης του Ν. 4706/2020, σύμφωνα με την πολιτική και τη διαδικασία που προβλέπεται στον Κανονισμό Λειτουργίας της (άρθρο 14 παρ. 3 περ. ι). Πρόκειται για περαιτέρω αξιολόγηση, πλην αυτής που διενεργείται περιοδικά και ανά τρία τουλάχιστον οικονομικά έτη από το ΔΣ, η οποία γίνεται από πρόσωπα που διαθέτουν αποδεδειγμένη σχετική επαγγελματική εμπειρία και δεν έχουν σχέσεις εξάρτησης, όπως ορίζονται στην παρ. 1 του άρθρου 9.
Ρυθμίζονται λεπτομερέστερα τα θέματα σχετικά με τη Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου της εταιρείας, την οργανωτική διάρθρωσή της, τον τρόπο και τα κωλύματα ορισμού του επικεφαλής της, καθώς και τις αρμοδιότητές της (άρθρα 15 και 16). Ειδικότερα:
- Πρόκειται για ανεξάρτητη οργανωτική μονάδα εντός της εταιρείας.
- Ο επικεφαλής της ορίζεται από το ΔΣ, μετά από πρόταση της Επιτροπής Ελέγχου και πρέπει να διαθέτει τις κατάλληλες γνώσεις και σχετική επαγγελματική εμπειρία.
- Ο επικεφαλής υπάγεται διοικητικά στον Διευθύνοντα Σύμβουλο και λειτουργικά στην Επιτροπή Ελέγχου.
- Αναφορικά με τα κωλύματα για τον ορισμό του, δεν μπορεί να είναι μέλος ΔΣ ή μέλος με δικαίωμα ψήφου σε επιτροπές διαρκούς χαρακτήρα της εταιρείας και να έχει στενούς δεσμούς με οιονδήποτε κατέχει μία από τις παραπάνω ιδιότητες στην εταιρεία ή σε εταιρεία του Ομίλου. Σημειώνεται ότι ο Ν. 3016/2002 απαγόρευε, επίσης, και τον ορισμό διευθυντικών στελεχών τα οποία έχουν και άλλες, εκτός του εσωτερικού ελέγχου αρμοδιότητες. Επίσης, σημειώνεται ότι τα ανωτέρω κωλύματα αναφέρονται, πλέον, μόνο για τον επικεφαλής, είναι ζήτημα, ωστόσο, εάν αφορούν και στα λοιπά στελέχη της Μονάδας, κάτι που φαίνεται να προκύπτει από την Αιτιολογική Έκθεση του νόμου.
- Ο αριθμός των εσωτερικών ελεγκτών πρέπει να είναι ανάλογος με το μέγεθος της εταιρείας και τις δραστηριότητές της.
- Οι αρμοδιότητές της αναφέρονται ενδεικτικά στο νόμο, οι οποίες εξειδικεύονται στον Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας που πρέπει να διαθέτει. Μία από αυτές που αναφέρεται ρητά, είναι και ο έλεγχος εφαρμογής του Κώδικα Εταιρικής διακυβέρνησης που έχει υιοθετήσει η εταιρεία.
- Η Μονάδα συντάσσει εκθέσεις προς τις ελεγχόμενες μονάδες, με τα ευρήματά της αναφορικά με τα ζητήματα που άπτονται των αρμοδιοτήτων της, καθώς και προτάσεις βελτίωσης, εάν υπάρχουν. Οι εκθέσεις, μαζί με τις τελικές προτάσεις του εσωτερικού ελέγχου και τα αποτελέσματα της ανταπόκρισης των ελεγχόμενων μονάδων της εταιρείας στις προτάσεις της, υποβάλλονται ανά τρίμηνο στην Επιτροπή Ελέγχου.
- Η Μονάδα υποβάλλει κάθε τρεις τουλάχιστον μήνες στην Επιτροπή Ελέγχου αναφορές, στις οποίες περιλαμβάνονται τα σημαντικότερα θέματα και οι προτάσεις της, σχετικά με τα καθήκοντά της που αναφέρονται στο νόμο, τις οποίες η Επιτροπή Ελέγχου παρουσιάζει και υποβάλλει μαζί με τις παρατηρήσεις της στο ΔΣ.
- Ο επικεφαλής υποβάλλει στην Επιτροπή Ελέγχου ετήσιο πρόγραμμα ελέγχων και τις απαιτήσεις των απαραίτητων πόρων, καθώς και τις επιπτώσεις περιορισμού των πόρων ή του ελεγκτικού έργου της μονάδας εν γένει. Το ετήσιο πρόγραμμα ελέγχων καταρτίζεται με βάση την αξιολόγηση των κινδύνων της εταιρείας, αφού προηγουμένως ληφθεί υπόψη γνώμη της Επιτροπής Ελέγχου.
- Ο επικεφαλής παρέχει εγγράφως οποιαδήποτε πληροφορία ζητηθεί από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και συνεργάζεται με αυτήν, διευκολύνοντας το έργο της. Σημειώνουμε ότι ο Ν. 3016/2002, σχετικά με την εν λόγω υποχρέωση, προέβλεπε ότι οι πληροφορίες παρέχονται μετά από την έγκριση του ΔΣ της εταιρείας, κάτι που, πλέον, δεν αναφέρεται.
- Η εταιρεία ενημερώνει την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς για κάθε μεταβολή του επικεφαλής της Μονάδας, υποβάλλοντας τα πρακτικά της σχετικής συνεδρίασης ΔΣ, εντός είκοσι ημερών από τη μεταβολή, υποχρέωση που προβλεπόταν, με κάποιες διαφοροποιήσεις, και στον Ν. 3016/2002.
- Ο επικεφαλής της μονάδας εσωτερικού ελέγχου παρίσταται στις ΓΣ των μετόχων, κάτι που αναφερόταν και στον Ν. 3016/2002.
Ρυθμίζονται λεπτομερέστερα οι αρμοδιότητες και οι ευθύνες της Μονάδας Εξυπηρέτησης Μετόχων, καθώς και της Μονάδας Εταιρικών Ανακοινώσεων, τις οποίες διέθεταν οι εταιρείες και βάσει του Ν. 3016/2002. Διευκρινίζεται, επίσης, ότι μπορούν να λειτουργούν ως μια ενιαία μονάδα (άρθρα 19 και 20). Η Μονάδα εξυπηρέτησης μετόχων μεριμνά, μεταξύ άλλων, για την παροχή πληροφοριών σχετικά με τις τακτικές ή έκτακτες ΓΣ και τις αποφάσεις που λαμβάνονται σε αυτές, καθώς και για την επικοινωνία και την ανταλλαγή στοιχείων και πληροφοριών με τα κεντρικά αποθετήρια τίτλων και τους διαμεσολαβητές, στο πλαίσιο ταυτοποίησης των μετόχων, ρυθμίσεις που επίσης περιλαμβάνονται στον Ν. 4706/2020, στις διατάξεις για τη σύγχρονη αγορά κεφαλαίου.
Η εταιρεία υιοθετεί και εφαρμόζει Κώδικα Εταιρικής Διακυβέρνησης, ο οποίος έχει καταρτισθεί από φορέα εγνωσμένου κύρους, εθνικό ή αλλοδαπό, υπό την προϋπόθεση ότι διέπεται από νομοθεσία χώρας ανεπτυγμένης στον χώρο του χρηματοπιστωτικού τομέα και της κεφαλαιαγοράς (άρθρο 17). Προκύπτει από τη διατύπωση της διάταξης και την αιτιολογική έκθεση, ότι η εταιρεία δεν έχει, πλέον, τη δυνατότητα να συντάσσει με ίδια μέσα τον δικό της Κώδικα, αλλά θα πρέπει να επιλέξει κάποιον υφιστάμενο Κώδικα, όπως, ενδεικτικά, τον Ελληνικό Κώδικα Εταιρικής Διακυβέρνησης για τις Εισηγμένες Εταιρείες του ΕΣΕΔ, και σε περίπτωση απόκλισης από τα οριζόμενα σε αυτόν, να παραθέτει τις αποκλίσεις και αιτιολόγηση των λόγων απόκλισης στη δήλωση εταιρικής διακυβέρνησης, όπως ορίζει ο Ν. 4548/2018.
Βάσει όσων αναφέρθηκαν, οι εισηγμένες ΑΕ θα πρέπει να προβούν σε τροποποίηση των Κανονισμών και Πολιτικών που ήδη διαθέτουν, κατά τα μέχρι τώρα ισχύοντα, προκειμένου να προσαρμοστούν στο περιεχόμενο των νέων διατάξεων, καθώς και σε σύνταξη νέων Κανονισμών και Πολιτικών, όπου τούτο προβλέπεται. Επίσης, στα πλαίσια της κανονιστικής συμμόρφωσης, οφείλουν να προβαίνουν σε τακτική επικαιροποίησή τους, όποτε τούτο κρίνεται σκόπιμο. Ειδικότερα, θα πρέπει:
- Να τροποποιηθεί ο Κανονισμός Λειτουργίας τους, βάσει των ειδικότερων διατυπώσεων και του νέου περιεχομένου που προβλέπει το άρθρο 14. Ο Κανονισμός εγκρίνεται από το ΔΣ και περίληψή του δημοσιεύεται αμελλητί στον ιστότοπο της εταιρείας. Σημειώνεται ότι, ο ορκωτός ελεγκτής επιβεβαιώνει στην Έκθεση Ελέγχου του, ότι η εταιρεία διαθέτει επικαιροποιημένο Κανονισμό Λειτουργίας, με το προβλεπόμενο από τον νόμο περιεχόμενο (άρθρο 21).
- Να μεριμνήσουν για τη θέσπιση Κανονισμού Λειτουργίας και για τις σημαντικές θυγατρικές τους, ήτοι τις θυγατρικές που επηρεάζουν ή μπορούν να επηρεάσουν ουσιωδώς τη χρηματοοικονομική θέση ή τις επιδόσεις ή την επιχειρηματική δραστηριότητα ή τα εν γένει οικονομικά συμφέροντά τους (άρθρο 14 και άρθρο 2 παρ. 16). Λαμβάνοντας υπόψη το πεδίο εφαρμογής του Ν. 4706/2020, συνάγεται ότι η ανωτέρω υποχρέωση ισχύει αναφορικά με σημαντικές θυγατρικές εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά που λειτουργεί στην Ελλάδα, αν και ο ορισμός που δίνεται άρθρο 2 παρ. 19 για τις θυγατρικές αναφέρεται γενικά σε οντότητες που ελέγχονται από τη μητρική, άμεσα ή έμμεσα.
- Να συνταχθεί Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου (εφόσον οι εταιρείες δεν διέθεταν ήδη σχετικό Κανονισμό), με το περιεχόμενο που αναφέρεται αναλυτικά στο νόμο, ο οποίος εγκρίνεται από το ΔΣ, ύστερα από πρόταση της Επιτροπής Ελέγχου (άρθρο 16).
- Να τροποποιηθεί η Πολιτική Αποδοχών των εταιρειών, προκειμένου να οριστούν (εφόσον δεν ορίζονται ήδη) τα κριτήρια για την έννοια της σημαντικής αμοιβής ή παροχής του άρθρου 9 παρ. 2 περ. ά. Η Πολιτική Αποδοχών, βάσει του Ν. 4548/2018, εγκρίνεται από τη ΓΣ, υποβάλλεται στις διατυπώσεις της δημοσιότητας και αναρτάται στον ιστότοπο της εταιρείας, όπου και παραμένει για όσο χρονικό διάστημα ισχύει.
- Να συνταχθεί Κανονισμός Λειτουργίας της Επιτροπής Αποδοχών και της Επιτροπής Υποψηφιοτήτων των εταιρειών, με τις αρμοδιότητές τους, τον τρόπο και τις διαδικασίες άσκησής τους και τις διαδικασίες σύγκλησης και συνεδριάσεων αυτών (άρθρο 10 παρ. 4).
- Να συνταχθεί Πολιτική Καταλληλότητας των μελών ΔΣ, με το ειδικότερο περιεχόμενο του άρθρου 3, η οποία εγκρίνεται από το ΔΣ, υποβάλλεται προς έγκριση στη ΓΣ και αναρτάται στον ιστότοπο της εταιρείας.
- Να τροποποιηθεί ο Κανονισμός της Επιτροπής Ελέγχου, ώστε να προσαρμοστεί στις επιμέρους αλλαγές του νόμου και των λοιπών Κανονισμών και Πολιτικών. Σημειώνεται ότι, όπως θα αναφερθεί και παρακάτω, πλέον ορίζεται ρητά η υποχρέωση κατάρτισης του εν λόγω Κανονισμού, ο οποίος αναρτάται στην ιστοσελίδα της εταιρείας.
Εφόσον συγκαλείται ΓΣ με θέμα την εκλογή μελών ΔΣ, προβλέπονται επιπρόσθετες πληροφορίες, πέραν όσων ορίζονται στο Ν. 4548/2018, που αναρτώνται στην ιστοσελίδα της εταιρείας το αργότερο είκοσι ημέρες πριν τη διενέργειά της (άρθρο 18). Ειδικότερα, δημοσιεύεται από το ΔΣ ενημέρωση ως προς το κάθε υποψήφιο μέλος ΔΣ που εισηγείται προς εκλογή, σχετικά με:
- Την αιτιολόγηση της πρότασής του.
- Αναλυτικό βιογραφικό σημείωμα, με πληροφορίες ιδίως σχετικά με την παρούσα ή προηγούμενη δραστηριότητα του μέλους, καθώς και τη συμμετοχή του σε θέσεις διευθυντικών στελεχών άλλων εταιρειών ή συμμετοχή του σε άλλα ΔΣ και επιτροπές ΔΣ νομικών προσώπων, ώστε να διαπιστώνεται η επάρκεια του χρόνου του σε ό, τι αφορά την εκπλήρωση των καθηκόντων του.
- Διαπίστωση για τη συνδρομή των κριτηρίων καταλληλότητας, σύμφωνα με την πολιτική καταλληλότητας της εταιρείας, καθώς και, εφόσον ο υποψήφιος προτείνεται για εκλογή ως ανεξάρτητο μέλος ΔΣ, διαπίστωση για την πλήρωση των προϋποθέσεων ανεξαρτησίας.
Οι εταιρείες υποβάλλουν στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς τα πρακτικά της συνεδρίασης του ΔΣ ή της ΓΣ, για τη συγκρότηση ή τη θητεία των μελών ΔΣ, εντός είκοσι ημερών από το πέρας αυτής, υποχρέωση που προβλεπόταν και στον Ν. 3016/2002 (άρθρο 5 παρ. 4).
Το αναλυτικό βιογραφικό των μελών ΔΣ επικαιροποιείται αμελλητί και μένει αναρτημένο στον ιστότοπο της εταιρείας, καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας εκάστου μέλους (άρθρο 4 παρ. 4).
Το ΔΣ μεριμνά ώστε το καταστατικό της εταιρείας, κωδικοποιημένο στην ισχύουσα κάθε φορά μορφή του, να βρίσκεται αναρτημένο στον ιστότοπό της (άρθρο 18 παρ. 2).
Στη δήλωση εταιρικής διακυβέρνησης περιλαμβάνονται, βάσει του άρθρου 18 παρ. 3 και του 14 παρ. 4, εκτός των λοιπών στοιχείων που προβλέπει ο Ν. 4548/2018:
- Ο χρόνος που διενεργήθηκε η εξωτερική αξιολόγηση του Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου, κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 14 παρ. 3 περ. ι), καθώς και τα στοιχεία του προσώπου που την διενήργησε.
- Αναφορά στην πολιτική καταλληλότητας των μελών ΔΣ.
- Αναφορά στα πεπραγμένα της Επιτροπής Αποδοχών και Υποψηφιοτήτων.
- Αναφορά στα αναλυτικά βιογραφικά των μελών ΔΣ και των ανωτάτων διευθυντικών στελεχών της εταιρείας.
- Αναφορά σε πληροφορίες για τη συμμετοχή των μελών ΔΣ στις συνεδριάσεις του και στις συνεδριάσεις των Επιτροπών Αποδοχών και Υποψηφιοτήτων.
- Αναφορά σε πληροφορίες για τον αριθμό των μετοχών που κατέχει κάθε μέλος ΔΣ και κάθε κύριο διευθυντικό στέλεχος στην εταιρεία.
Στην ετήσια οικονομική έκθεση του ΔΣ (άρθρο 4 παρ. 2 Ν. 3556/2007), πλην των λοιπών στοιχείων που ορίζει ο Ν. 4548/2018, συμπεριλαμβάνεται και δήλωση του ΔΣ για τη διαπίστωση συνδρομής των προϋποθέσεων ανεξαρτησίας των ανεξάρτητων μη εκτελεστικών μελών ΔΣ (άρθρο 9 παρ. 3).
Παραμένουν οι ειδικότερες διατυπώσεις που ίσχυαν, βάσει του Ν. 3016/2002, αναφορικά με τις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου με καταβολή μετρητών και τις αλλαγές στη χρήση αντληθέντων κεφαλαίων, με κάποιες διαφοροποιήσεις, και διευκρινίζεται ότι ισχύουν και για την έκδοση ομολογιακού δανείου με δημόσια προσφορά και δημοσίευση ενημερωτικού δελτίου (άρθρο 22).
Ορίζονται ειδικότερες προϋποθέσεις για τη μεταβίβαση περιουσιακών στοιχείων των εισηγμένων ΑΕ, που αντιπροσωπεύουν το 51% της συνολικής αξίας των περιουσιακών τους στοιχείων, εφόσον οι μεταβιβάσεις λαμβάνουν χώρα εντός δύο ετών, ήτοι η λήψη απόφασης της ΓΣ με αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία, σύμφωνα με τα όσα ορίζονται στον Ν. 4548/2018 και στο καταστατικό της εταιρείας (άρθρο 23).
Αυξάνονται τα πρόστιμα που δύναται να επιβάλει η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς σε περίπτωση παράβασης των διατάξεων για την εταιρική διακυβέρνηση (άρθρο 24). Συγκεκριμένα, πλέον μπορεί να επιβληθεί επίπληξη ή πρόστιμο και στην εταιρεία, ποσού έως 3.000.000 ευρώ και, σε κάθε περίπτωση, έως 5% του συνολικού ετήσιου κύκλου εργασιών της. Σημειώνεται ότι, από τη διατύπωση της διάταξης δεν είναι σαφές εάν το όριο του 5% ισχύει εφόσον είναι μικρότερο των 3.000.000 ευρώ ή και στην περίπτωση που υπερβαίνει τα 3.000.000 ευρώ. Για τα μέλη ΔΣ προβλέπεται πρόστιμο μέχρι 3.000.000 ευρώ, αντί 1.000.000 ευρώ, που ήταν το όριο σύμφωνα με τον Ν. 3016/2002. Οι ίδιες κυρώσεις μπορούν να επιβληθούν και σε περίπτωση παραβάσεων που αφορούν στις υποχρεώσεις της Επιτροπής Ελέγχου, στα μέλη ΔΣ, τα μέλη της Επιτροπής Ελέγχου και, πλέον, και στην εταιρεία.
Αλλαγές επέρχονται, με το άρθρο 74, και στον Ν. 4449/2017, αναφορικά με τη σύνθεση και τη λειτουργία της Επιτροπής Ελέγχου (ΕΕ), οι οποίες έχουν άμεση ισχύ, δυνάμει του άρθρου 93. Ειδικότερα:
- Μπορεί, να συνιστά επιτροπή του ΔΣ, αποτελούμενη από μη εκτελεστικά μέλη του, ανεξάρτητη επιτροπή, αποτελούμενη από μη εκτελεστικά μέλη ΔΣ και τρίτους ή και ανεξάρτητη επιτροπή, αποτελούμενη μόνο από τρίτους.
- Το είδος της επιτροπής, η θητεία, ο αριθμός και οι ιδιότητες των μελών της αποφασίζονται πλέον ρητά από τη ΓΣ.
- Τα μέλη της ΕΕ, εφόσον αποφασισθεί ότι θα αποτελείται αποκλειστικά από μέλη ΔΣ, ορίζονται από το ΔΣ, ενώ στις άλλες περιπτώσεις από τη ΓΣ. Συνάγεται από τη διατύπωση ότι, εφόσον είναι επιτροπή του ΔΣ, το ΔΣ θα ορίζει και τα ανεξάρτητα μέλη ΔΣ που θα την στελεχώνουν, ενώ στις άλλες περιπτώσεις, το σύνολο των μελών της, ήτοι και τα απλά μη εκτελεστικά μέλη ΔΣ, θα εκλέγονται από τη ΓΣ. Ερωτηματικά, ωστόσο, προκύπτουν για τη διαδικασία εκλογής από τη ΓΣ των μη εκτελεστικών μελών ΔΣ που θα στελεχώσουν την ΕΕ, εφόσον η εκλογή τους συμπίπτει με την εκλογή των μελών ΔΣ. Και τούτο διότι, η ιδιότητα των μελών ΔΣ ως εκτελεστικών ή μη ορίζεται από το ΔΣ. Συνεπώς, η ΓΣ δεν μπορεί να γνωρίζει, όταν καλείται να ορίσει τα μέλη ΔΣ που θα στελεχώσουν την ΕΕ, ποια μέλη ΔΣ θα είναι μη εκτελεστικά.
- Ο Πρόεδρος ορίζεται από τα μέλη της ΕΕ, χωρίς να υφίσταται, πλέον, δυνατότητα ορισμού του από τη ΓΣ.
- Τα μέλη της ΕΕ είναι στην πλειοψηφία τους ανεξάρτητα από την εταιρεία βάσει των νέων προϋποθέσεων ανεξαρτησίας του Ν. 4706/2020, που εφαρμόζονται και για τα μέλη της ΕΕ, σύμφωνα με το άρθρο 92 παρ. 5. Ζήτημα, ωστόσο, προκύπτει για το εάν οι νέες προυποθέσεις ανεξαρτησίας, που ορίζονται στο άρθρο 9, ισχύουν αναφορικά με τα μέλη της ΕΕ, επίσης δώδεκα μήνες μετά από την δημοσίευση του νόμου, με πιο λογική την ως άνω ερμηνεία, καθώς τότε τίθεται σε ισχύ το άρθρο 9.
- Πλέον ορίζεται ότι τουλάχιστον ένα μέλος της ΕΕ θα πρέπει να έχει επαρκή γνώση και εμπειρία στην ελεγκτική ή λογιστική, ενώ η διάταξη, ως ίσχυε έως σήμερα, απαιτούσε μόνο επαρκή γνώση, και μόνο εφόσον το πρόσωπο τούτο δεν ήταν ορκωτός ελεγκτής λογιστής σε αναστολή ή συνταξιούχος. Επίσης, το πρόσωπο αυτό θα πρέπει να είναι ανεξάρτητο από την εταιρεία και να παρίσταται υποχρεωτικώς στις συνεδριάσεις της ΕΕ που αφορούν στην έγκριση των οικονομικών καταστάσεων.
- Το σύνολο των μελών της ΕΕ πρέπει να διαθέτει επαρκή γνώση στον τομέα στον οποίο δραστηριοποιείται η εταιρεία, υποχρέωση που ίσχυε και πριν την τροποποίηση.
- Πλέον ορίζεται ρητά στο νόμο, ότι η Επιτροπή καταρτίζει Κανονισμό Λειτουργίας, που αναρτάται στην ιστοσελίδα της εταιρείας, καθώς και η υποχρέωση τήρησης πρακτικών των συνεδριάσεών της, υποχρεώσεις που έως σήμερα προέκυπταν από τις συστάσεις της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς.
- Ορίζεται, πλέον, ο τρόπος αντικατάστασης των μελών της ΕΕ που απώλεσαν την ιδιότητά τους. Ειδικότερα, εφόσον πρόκειται για μέλος ΔΣ, το ΔΣ προβαίνει σε αντικατάστασή του από τα υφιστάμενα μέλη του, τηρουμένων, εφόσον συντρέχει περίπτωση, των παρ. 1 και 2 του άρθρου 82 του Ν. 4548/2018 για το ελλιπές ΔΣ, που εφαρμόζονται αναλόγως. Όταν το μέλος που απώλεσε την ιδιότητα είναι τρίτο πρόσωπο, το ΔΣ ορίζει προσωρινά τρίτο πρόσωπο στη θέση του. Η εκλογή υποβάλλεται προς έγκριση στην επόμενη ΓΣ. Σημειώνεται ότι, η σχετική διάταξη δημιουργεί αρκετά ερωτηματικά με τη διατύπωσή της. Ειδικότερα, δεν προκύπτει πότε ακριβώς συντρέχει περίπτωση αναλογικής εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 82 του Ν. 4548/2018 και του καταστατικού της εταιρείας. Ήτοι, εάν εφαρμόζονται αναλογικά ακόμα και σε περίπτωση απώλειας μόνο της ιδιότητας του μέλους της ΕΕ, με το πρόσωπο να εξακολουθεί να διατηρεί την ιδιότητα του μέλους ΔΣ. Επίσης, σε περίπτωση αντικατάστασης μέλους ΔΣ, η οποία υποβάλλεται προς έγκριση στη ΓΣ σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 82, δεν είναι σαφές εάν η ΓΣ έχει το δικαίωμα να αντικαταστήσει το νέο μέλος ΔΣ και από την θέση του στην ΕΕ και, εάν ναι, εάν το έχει πάντοτε ή μόνο εφόσον η ΕΕ είναι ανεξάρτητη επιτροπή. Ακόμα, όταν σε ανεξάρτητη ΕΕ, αποτελούμενη από μέλη ΔΣ και τρίτους, συντρέχει απώλεια μέλους ΕΕ που είχε την ιδιότητα μέλους ΔΣ, φαίνεται ότι η ΓΣ δεν θα έχει δικαίωμα ορισμού νέου μέλους ΕΕ, εφόσον αποφασισθεί η μη αντικατάσταση του μέλους ΔΣ που εξέλιπε, βάσει της παρ. 2 άρθρου 82. Η εν λόγω ρύθμιση δημιουργεί ερωτηματικά, καθώς, βάσει των νέων διατάξεων, η ΓΣ είναι το αρμόδιο όργανο για την εκλογή των μελών της ανεξάρτητης ΕΕ. Τέλος, μολονότι δεν προκύπτει ρητώς, συνάγεται ότι σε περίπτωση αντικατάστασης μέλους, θα πρέπει, παράλληλα, να εξακολουθούν να πληρούνται και οι διατάξεις περί ανεξαρτησίας της πλειονότητας των μελών της ΕΕ και οι λοιπές διατάξεις αναφορικά με τις ιδιότητες των μελών της.
- Η ΕΕ υποβάλλει ετήσια έκθεση πεπραγμένων προς την τακτική ΓΣ. Στην έκθεση περιλαμβάνεται η περιγραφή της πολιτικής βιώσιμης ανάπτυξης που ακολουθεί η εταιρεία. Σημειώνεται ότι, στο άρθρο 14, όπου γίνεται αναφορά στον Κανονισμό Λειτουργίας των εταιρειών, αναφέρεται ότι ακολουθούν πολιτική βιώσιμης ανάπτυξης, όπου απαιτείται.
- Προβλέπεται, πλέον, και από το νόμο, η υποχρέωση της Εταιρείας να αναρτήσει αμελλητί στον ιστότοπο του ΧΑΑ (και πάντως εντός είκοσι ημερών από τη συνεδρίαση του ΔΣ ή της ΓΣ) και να υποβάλλει στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς αντίγραφα των πρακτικών των συνεδριάσεων των οργάνων της, αναφορικά με τη σύνθεση, τη στελέχωση, και ειδικότερα τον ορισμό, την εκλογή ή την αντικατάσταση, καθώς και τη θητεία των μελών της ΕΕ.
Τέλος, πολλές από τις προβλεπόμενες στις διατάξεις για την εταιρική διακυβέρνηση ρυθμίσεις, ορίζεται ότι θα διευκρινιστούν από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Ειδικότερα, βάσει του άρθρου 3 παρ. 1α, η Επιτροπή θα εκδώσει, εντός δύο μηνών, κατευθυντήριες γραμμές για την εφαρμογή της παρ. 1 του άρθρου 3, αναφορικά με την πολιτική καταλληλότητας των μελών ΔΣ. Επίσης, βάσει του άρθρου 24 παρ. 4, θα εκδώσει απόφαση που θα εξειδικεύει το σύστημα προσδιορισμού, υπολογισμού και επιμέτρησης του ύψος των κυρώσεων ανά παράβαση. Ακόμα, εντός τριών μηνών, προβλέπεται η έκδοση απόφασης για τον χρόνο, τη διαδικασία, την περιοδικότητα και κάθε ειδικότερο αναγκαίο ζήτημα για την εφαρμογή της αξιολόγησης του Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου του άρθρου 14 παρ. 3 περ. ι), καθώς και για τα χαρακτηριστικά των προσώπων που θα τη διενεργούν (άρθρο 14 παρ. 4). Θεωρούμε ότι τα ανωτέρω χρονικά διαστήματα άρχονται από τη δημοσίευση του Ν. 4706/2020, και όχι από την έναρξη ισχύος των διατάξεων που προβλέπουν την έκδοση των προαναφερθεισών αποφάσεων και κατευθυντήριων γραμμών, που θα λάβει χώρα δώδεκα μήνες αργότερα. Επίσης, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς μπορεί να καθορίσει με απόφασή της, κάθε ειδικότερο ζήτημα για τις βέλτιστες πρακτικές ή τα πρότυπα εσωτερικού ελέγχου (άρθρο 16 παρ. 4), καθώς και κάθε ειδικότερο θέμα αναφορικά με τον Κώδικα Εταιρικής Διακυβέρνησης (άρθρο 17 παρ. 2). Τέλος, προβλέπεται (άρθρο 92 παρ. 6) ότι ανά δύο έτη, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς θα συντάσσει έκθεση για την πορεία εφαρμογής του πλαισίου εταιρικής διακυβέρνησης του Ν. 4706/2020, η οποία θα αναρτάται στον ιστότοπό της και στην οποία θα αξιολογείται, μεταξύ άλλων, το νομοθετικό πλαίσιο και θα προτείνονται τροποποιήσεις βελτίωσής του.